5 krachtige tips om slimmer te studeren tijdens de examens

Voor veel leerlingen betekent de examenperiode stress, lang studeren en eindeloos herlezen. Toch tonen wetenschappelijke studies aan dat meer tijd niet automatisch betere resultaten oplevert. Wat wel werkt? Slimme leerstrategieën die je brein actief aan het werk zetten. Hieronder vind je vijf bewezen technieken die je helpen om rustiger, efficiënter en met meer vertrouwen te studeren.

1. Actief leren: niet herlezen, maar ophalen

Veel leerlingen blijven teksten herlezen in de hoop dat de leerstof blijft hangen. Helaas werkt dat maar beperkt. Je geheugen wordt sterker wanneer je informatie actief probeert op te halen.

Hoe doe je dat concreet? Lees eerst aandacht

ig een stukje leerstof. Sluit daarna je boek of dek je notities af en probeer in je eigen woorden uit te leggen wat je net hebt gelezen. Dat kan luidop tegen jezelf of iemand anders, in stilte in je hoofd of op papier.

Dit proces – ook wel retrieval practice genoemd – dwingt je brein om echt te werken en zorgt ervoor dat informatie sneller en langer wordt opgeslagen.

2. Werk in focusblokken

Uren achter elkaar blokken klinkt productief, maar je concentratie daalt al na 20 à 30 minuten. De oplossing: studeren in korte, gefocuste blokken, bijvoorbeeld met de Pomodoro-techniek.

een eenvoudig systeem:

• 25 minuten full focus en geconcentreerd werken

• 5 minuten pauze

• na vier blokken: een langere pauze

Belangrijk: gebruik je pauze écht als pauze. Sta even recht, drink water, eet iets, beweeg kort, let op je ademhaling. Door bewust te pauzeren kan je brein informatie beter verwerken en blijf je langer scherp.

3. Test jezelf: maak van leren geen gokwerk

Veel leerlingen denken dat ze de leerstof kennen 'omdat ze het herkennen', maar herkennen is niet hetzelfde als kunnen reproduceren.

Test jezelf regelmatig door:

• oefeningen uit het werkboek te maken,

• te oefenen op een online leerplatform,

• remediëringsoefeningen te maken,

• oude toetsen opnieuw in te vullen,

• zelf oefenvragen te bedenken bij de leerstof.

Wanneer je jezelf test, ontdek je precies wat je al beheerst en wat nog niet. Dat geeft richting en voorkomt dat je tijd verspilt aan zaken die je eigenlijk al kent.

4. Wissel leerstof af

Het voelt logisch om eerst alles van één onderwerp af te werken, maar onderzoek toont aan dat afwisseling effectiever is. Dit principe heet interleaving.

In plaats van 20 oefeningen van hetzelfde type na elkaar te maken, wissel je verschillende soorten vragen af. Hierdoor moet je je brein telkens opnieuw laten kiezen welke aanpak nodig is. Dat voelt moeilijker, maar net daardoor leer je dieper en duurzamer.

Ook tussen vakken kun je slim afwisselen: combineer bijvoorbeeld een taaloefening met een wiskundeblok of een theoretisch vak.

5. Herhaal gespreid in de tijd

Last-minute blokken is één van de minst efficiënte manieren om te leren. Ons brein onthoudt informatie beter wanneer we die meerdere keren verspreid in de tijd herhalen.

Plan daarom korte herhaalmomenten:

• dezelfde leerstof na één dag,

• na enkele dagen,

• en eventueel nog eens vlak voor het examen.

Korte, gespreide herhalingen zijn veel krachtiger dan één lange studiesessie. Dit principe wordt spaced repetition genoemd en is één van de best onderbouwde geheugenstrategieën.

Slim studeren betekent niet langer studeren, maar bewuster. Wie actief leert, zichzelf test, focust in blokken, leerstof afwisselt en regelmatig herhaalt, bouwt niet alleen kennis op voor het examen, maar ook vaardigheden voor de toekomst.

Je brein kan meer dan je denkt, als je het maar juist gebruikt!